مصاحبه با ماهنامه ساختمان و پلیمر
رامین سمیعزاده، عضو هیئت مدیره و دبیر انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون ایران، مشکل اصلی این صنعت را در حال حاضر کمبود مواد اولیه عنوان می کند و معتقد است که این معضل، پیامدهای منفی بسیاری در اشتغالزایی و رقابت در عرصه بین المللی به دنبال دارد. سمیعزاده، همچنین به عنوان عضو کمیته مشاوران انجمن فارغ التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف و مدرس دانشگاه، مشکلات صنعت مبلمان و دکوراسیون را بیشتر ناشی از سیاستگزاریهایی می داند که ناخواسته به نفع این صنعت نیست. خبرنگار ماهنامه ساختمان و پلیمر درخصوص وضعیت فعلی و چالش های صنعت دکوراسیون و مبلمان ایران گفت و گویی با وی انجام داده و در این مصاحبه سعی در بررسی و یافتن راهکارهایی برای رفع این مسائل داشته است.
به عنوان دبیر انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون ایران، وضعیت فعلی صنعت مبلمان و دکوراسیون را چگونه ارزیابی میکنید؟
سمیعزاده: برای پاسخگویی به این سوال باید مبلمان و دکوراسیون را در سه حلقه “تأمین”، “ساخت و تولید” و “فروش و توزیع” بررسی کنیم. حلقه تأمین به فراهم کردن مواد اولیه و ماشینآلات برمیگردد که تولیدکنندگان در زمینه تأمین ماشینآلات مشکل خاصی ندارند. چون طی چند سال گذشته، برخی شرکتها تسهیلاتی را فراهم کردهاند تا واردات ماشینآلات صنایع چوب به کشور تسهیل شود؛ اما در تأمین مواد اولیه (مثل امدیاف یا نئوپان) دچار ضعفیم و چون تعرفه آنها بالاست، صنعتگر داخلی، از رقبای خارجی خود عقب میافتد و حتی تولید کالای خوب و باکیفیت، از نظر رقابتی مزیتی ندارد. توصیه ما این است که تا حد امکان تعرفه واردات مواد اولیه را به صفر نزدیک کنیم تا مواد اولیه با قیمت مناسب وارد شود تا اشتغالزایی، عرضه با قیمت پایین و بستر رقابتی در عرصه بینالمللی فراهم شود. درواقع ما از نظر طراحی و کیفیت در صنعت مبلمان به بلوغ رسیدهایم و اگر معضل بالا بودن قیمت تمام شده حل شود، برای رقابت با رقبای بین المللی مشکل خاصی نداریم.
خوشبختانه طی چند سال اخیر، در زمینه بازارها و شبکههای توزیع، وضعیت نسبتاً خوبی داشته ایم و در رابطه با مواردی مثل مفاهیم مهندسی فروشی، رضایت مشتری،CRM یا مدیریت ارتباط با مشتری نیز شاهد روند خوبی بوده ایم. اما در حوزه صادرات، عملکرد چندان موفق و افتخارآمیزی نداریم؛ یعنی با وجود اینکه مبلمان ایرانی به کشورهای حوزه خلیجفارس و حتی اروپایی صادر می شود، اما به صورت موردی و به عنوان مبلمان کلاسیک و سنتی هنر دست ایرانی انجام می گیرد و درواقع کالای تولیدی و تیراژی محسوب نمی شود. درواقع طی 5 تا 6 سال گذشته صادرات مبلمان ایرانی به دیگر کشورها هیچگاه از مرز 30 میلیون دلار تجاوز نکرده و این در حالی است که اگر مواد اولیه مناسب و تسهیلات بانکی در اختیار صنعتگران این صنعت قرار گیرد، توانمندی ما بسیار بیشتر است و می توانند بحرانهای بینالمللی و داخلی را پشتسر بگذارند.
در مقایسه با سایر کشورها، وضعیت صنعت مبلمان و دکوراسیون کشور را چطور ارزیابی میکنید؟
سمیعزاده: اگرچه در این صنعت از نظر طراحی و تولید ضعفی نداریم و تولیدکنندگان داخلی به ویژه در حوزه مبلمان خانگی میتوانند با کیفیت بسیار عالی تا حد زیادی پاسخگوی نیاز داخلی باشند، اما نتوانسته ایم در عرصه رقابتی و حضور برند ایرانی در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم. مشکل ما در صنعت مبلمان و دکوراسیون بیشتر مربوط به سیاستگزاریهایی است که بعضاً ناخواسته به نفع این صنعت نیست.
آیا تشکیل کنسرسیوم صادرات در اتاق بازرگانی برای صنایع، در افزایش و بهبود وضعیت صارات مبلمان مؤثر نبوده است؟
سمیعزاده: علاوه بر کنسرسیوم صادرات اتاق بازرگانی، اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایرانی توجه خود را به صادرات معطوف کرده و حرکتهای خوبی انجام دادهاند؛ اما زیرساختهای صادرات به عنوان مفهومی استراتژیک باید فراهم شود و در این مسیر نیازمند کمکهای دولت در بحث قانونگذاری و نیز همکاری و حمایت سازمان توسعه تجارت و سایر تشکلها هستیم.
به طور کلی، هدف اتحادیه صادرکنندگان، فراهم کردن زمینهها و بستر لازم برای صادرات، تقویت آموزش و معرفی بازارهای هدف بوده و در این خصوص اقدامات مناسبی انجام دادهاند. با تعامل خوب بین انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون، اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایرانی، و اتحادیه درودگران و مبلسازان امیدواریم که در آینده شاهد هم افزایی آنها در قالب شورای ملی مبلمان و دکوراسیون باشیم و بتوانند با تعامل با هم، همچنین با دولت و بخش خصوصی نقاط ضعف را بپوشانند. اگرچه هدف تمامی نهادها و تشکلهای دخیل پیشرفت این صنعت است، اما باید زیرساختها فراهم و بستری آماده شود که در آن بستر به سمت تقویت و همافزایی و همپوشانی نقاط ضعف و در راستای حمایت از هم حرکت کنند.
در حال حاضر با واردات گسترده مبلمان از کشورهای ترکیه و چین مواجهیم. آیا به اعتقاد شما واردات بی رویه به تولید کشور لطمه وارد نمیکند؟
سمیعزاده: واردات امری ناپسند نیست و در تمام دنیا برای حضور در تجارت بینالمللی، واردات و صادرات مرسوم و الزامی است. اما نکته مهم این است که باید واردات را به سمت صادرات و منافع صنفی و ملی این بخش از صنعت هدفمند کنیم و به واردات جهت دهیم و سعی کنیم بیشتر روی تامین مواد اولیه که موجب اشتغالزایی و حفظ ارزش افزوده در داخل کشور می شود، جهتگیری کنیم. اگر واردات هدفمند و درست نباشد، به تولید کشور لطمه خواهد زد؛ لذا باید بر واردات مواد اولیه تمرکز کنیم. اما نباید فراموش کرد که باید این اختیار را به مصرف کننده بدهیم که در حوزه مبلمان حق انتخاب نوع کالا اعم از تولید داخل و یا وارداتی را داشته باشد و برای انتخاب کالاهای ایرانی از سوی بهرهبرداران، باید کیفیت مبلمان تولیدی داخل خود را به حداکثر برسانیم.
چه تعداد واحد تولیدی در صنعت مبلمان فعالند؟
سمیعزاده: متأسفانه در این صنعت از سیستم آمارگیری پویا و قابل اتکا بی بهره ایم و آمارهای ما پشتوانه ندارد. اگرچه دنیای امروز اطلاعرسانی خود را در فضا و بستر وب به شکل آنلاین و یکپارچه انجام میدهد، ما هنوز از این امکان برخوردار نیستیم که البته فاجعهای برای این صنعت به شمار میآید. چون بدون دسترسی به آمار نمیتوان اقدامات درستی انجام داد و حرکتهای انجام شده نیز مقطعی است.
چه نهادی وظیفه ساماندهی این واحدهای تولیدی را دارد؟
سمیعزاده: میتوانیم از مرکز آمار ایران، اداره گمرکات، وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولیان این امر نام ببریم. در حوزه سیستمهای اطلاعرسانی و آمار، دستاندرکاران باید حرکت بسیار جدی، اصولی و گسترده نه فقط در حوزه مبلمان، بلکه در تمامی بخشها انجام دهند و مرجعی وجود داشته باشد که نه فقط فعالان صنعت مبلمان و دکوراسیون، بلکه تمامی اصناف را تحت پوشش قرار دهد و اصناف در مواقع نیاز بتوانند به آن مراجعه کنند.
بسیاری افراد تعرفه بالای مواد اولیه را چالش جدی این صنعت می دانند. نظر شما چیست؟
سمیعزاده: اگرچه بخشی از مشکلات، ناشی از تعرفه بالای مواد اولیه است؛ اما تمامی مسائل مربوط به آن نیست و آسیبشناسی دقیقتری درون این صنف و صنعت لازم است. به طوری که حتی اگر از فردا تعرفه مواد اولیه صفر اعلام شود، هنوز با مشکلات دیگری مواجهیم. درواقع این موضوع به بهانهای برای عدم حل مشکلات درونصنفی و درونسازمانی ما تبدیل شده است. یعنی ما عادت کردهایم که تمامی نقاط ضعف و مشکلات را متوجه یک مسئله کنیم؛ اما باید بدانیم در شرایط بسیار دشوار امروز صنعت مبلمان و دکوراسیون، شرکتهایی به سمت نابودی و زوال میروند که فقط به بهانه بحرانهای داخلی و خارجی، به آسیبشناسی درون خود نمیپردازند.
حمایتهای دولت از سیاست و برنامههای انجمن را در چه سطحی ارزیابی میکنید؟
سمیع زاده: تاکنون حمایتهای چندان جدی از سیاست و برنامههای انجمن نشده و البته نمیتوانیم کسی را مقصر بدانیم؛ چون وقتی به مکانیزمهای مناسب برای حرکتهای استراتژی محور دسترسی نداریم، نمی توانیم بگوییم چه اقداماتی میتواند آسیبرسان یا کمککننده باشد. درواقع چون مسیر راه نداریم، حتی اگر دولت خواسته بخش خصوصی را بپرسد، شاید بخش خصوصی نداند که واقعاً چه میخواهد. اگرچه حمایت از بخش خصوصی را الزامی میدانیم اما مشاهده میکنیم که حتی تشکل های بخش خصوصی هنوز آمادگی کامل برای فعالیت کنار همدیگر را ندارند.
نقش دکوراسیون داخلی در ساختمانهای کشور چیست و در ایران تا چه اندازه به آن اهمیت داده میشود؟
سمیعزاده: امروزه چون نگاه دنیا متوجه همافزایی و یکپارچگی است، بحث ارتباطات بین رشته ای روزبهروز جدیتر شده و دکوراسیون نیز در حال رشد است. هم اکنون تفکیک بین مبلمان، دکوراسیون، پلیمر، ساختمان و… دیگر چندان ساده نیست و تمامی این موارد در هم تنیده شدهاند. حتی در ساختمانسازی دیگر نمیتوانیم نقش متافیزیک و چرخش انرژی، فنگ شویی و امنیت در دکوراسیون را با سایر ارکان ساختمان سازی نادیده بگیریم، دکوراسیون در تأمین احساس آرامش، البته نه فقط به معنای بحثهای دکوراتیو و هنری، بلکه به معنای مفاهیم مرتبط با امنیت روانی و روحی ساکنان ساختمان نقش بسزایی دارد.
ضعفهای اساسی در صنعت دکوراسیون چیست؟
سمیعزاده: شناسایی این ضعف ها نیازمند اقدامی کارشناسانه و جدی از سوی گروهی متشکل از اساتید دانشگاه و اصحاب صنف برای ریشهیابی ضعفهای اساسی صنعت دکوراسیون است. چون دکوراسیون به صورت زنجیروار با ساختمان سازی، شهرسازی، شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و در نهایت تأسیسات، آب و برق و گاز و اینترنت مرتبط است. اما یکی از ضعف ها مربوط به این تصور (به ویژه در بین بانوان) است که به طور ذاتی به علم دکوراسیون متمایل هستند در حالی که رویکرد علمی و تخصصی نسبت به این مقوله لازم است. لذا فاصله بین دانشگاه و صنعت دکوراسیون زیاد بوده و از سوی دیگر، به دلیل تدریس مباحث به صورت انتزاعی در دانشگاهها، در اجرا با محدودیتهای جدی روبهرو هستیم.
آیا دانشگاههای مرتبط، در زمینه آموزش دکوراسیون داخلی عملکرد موفقی داشتهاند؟
سمیعزاده: در وضعیت فعلی خیر. نگاه مقطعی و موردی به این قضیه نمیتواند راهحلی در این خصوص ارائه کند. به اعتقاد بنده تا زمانی که نگاه دانشگاههای ما متوجه بحثهای انتزاعی است و از تجربیات صنعتگران صنعت بهره نمی گیریم، به موفقیت نمیرسیم. اگرچه انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون ایران با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه جامع علمی-کاربردی و دانشگاه پیام نور اقداماتی در خصوص تربیت نیروهای انسانی انجام داده و ارتباط صنعت و دانشگاه روزبهروز بهتر میشود، اما هنوز به حد مطلوب نرسیده ایم.
انجمن تا چه حد در دستیابی به اهداف خود موفق عمل کرده است؟
سمیعزاده: از آنجایی که انجمن در حوزههای سختافزاری و نرمافزاری نظیر توسعه بازارهای مبل، تشکیل موزه مبل، برگزاری کنفرانسهای سالیانه بینالمللی طراحی مبلمان و دکوراسیون، آموزشهای کوتاهمدت، برگزاری نمایشگاه تخصصی، ایجاد دانشگاه و… نقش موثری داشته، معتقدم که تا حدود زیادی در مسیر موفقیت گام های مناسبی برداشته است.
دیدگاه خود را ثبت کنید